Składka na ubezpieczenie społeczne rolników nie pokrywa wydatków. Corocznie z budżetu państwa Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) zasilana jest z budżetu, czyli przez pozostałe grupy społeczne (podatników) płacących daninę na rzecz państwa w formie podatków.
Fakt ten budzi głosy oburzenia ze strony przeciwników istniejących rozwiązań prawnych, którzy uważają, że rolnicy są zanadto uprzywilejowani. Ekstremiści nawet nawołują do likwidacji KRUS. Nie wiem tylko czy chodzi im o instytucję czy oddzielny system ubezpieczenia.
W roku 2017 dofinansowanie do Funduszu Emerytalno-Rentowego rolników z kieszeni podatników wyniosło ponad 17 mld złotych.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w roku 2016 na niespełna 1,4 mln gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 1 ha, tylko około 2,5% stanowiły gospodarstwa o powierzchni przekraczającej 50 hektarów. Poniższa tabela opracowana przez KRUS i zamieszczona na jej stronach internetowych wskazuje, ze około 97,5% ubezpieczonych rolników opłaca składkę w wysokości minimalnej, tj. 133,- zł miesięcznie. W tej samej wysokości płaci składkę ponad 700 tys. rolników mających gospodarstwa rolne nie przekraczające 5 hektarów, jak też ponad 100 tys. rolników będących właścicielami gospodarstw nawet 10-ciokrotnie większych (od 20 do 50 ha).
|
Wysokość składek na ubezpieczenie społeczne rolników w II i III kwartale 2018 r. |
|||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Status ubezpieczonego i wielkość gospodarstwa rolnego |
Wysokość składki na ubezpieczenie w zł |
||||||
| emerytalno-rentowe | wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie |
Składki łącznie od jednego ubezpieczonego kwartalnie |
|||||
| podstawowa składka miesięczna |
dodatkowa składka miesięczna |
razem składka miesięczna (2+3) |
kwartalnie | składka miesięczna |
kwartalnie | ||
| I. Rolnik prowadzący gospodarstwo rolne | |||||||
| do 50 ha |
91,00 |
0,00 |
91,00 |
273,00 |
42,00 |
126,00 |
399,00 |
| powyżej 50 ha do 100 ha |
91,00 |
110,00 |
201,00 |
603,00 |
42,00 |
126,00 |
729,00 |
| powyżej 100 ha do 150 ha |
91,00 |
219,00 |
310,00 |
930,00 |
42,00 |
126,00 |
1 056,00 |
| powyżej 150 ha do 300 ha |
91,00 |
329,00 |
420,00 |
1 260,00 |
42,00 |
126,00 |
1 386,00 |
| powyżej 300 ha |
91,00 |
438,00 |
529,00 |
1 587,00 |
42,00 |
126,00 |
|
Źródło: KRUS
Dla porównania, składka na ubezpieczenie społeczne pracownika osiągającego wynagrodzenie w najniższej wysokości wynosi około 340 zł miesięcznie. Do tego dochodzi jeszcze ponad 160 zł na ubezpieczenie zdrowotne. Za rolników, którzy mają gospodarstwa rolne poniżej 6 ha przeliczeniowych użytków rolnych, składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 1 zł za każdy pełny hektar przeliczeniowy użytków rolnych i jest finansowana przez budżet państwa.
Problem składki na ubezpieczenie społeczne istnieje od wielu lat. Znany jest kolejnym rządom III Rzeczpospolitej. Mimo ekonomicznej konieczności jego rozwiązania nie ulega wątpliwości, że przesłanki polityczne biorą nad nią górę. Być może do braku zmian w przepisach przyczynia się także fakt, że ponad połowa ministrów rolnictwa z tego okresu jest właścicielami gospodarstw rolnych, których powierzchnia sięga do ponad 250 ha.
Problem ma wielowymiarowy charakter. Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że zmiany w ubezpieczeniu społecznym rolników mogą pociągnąć za sobą konsekwencje dla całego społeczeństwa. Powinien zostać rozwiązany kompleksowo. Mimo tego powinny zostać pilnie wprowadzone rozwiązania doraźne choćby w zakresie znacznego uzależnienia wysokości składki na ubezpieczenie społeczne od powierzchni gospodarstwa. Składka na ubezpieczenie zdrowotne, w dotychczasowej symbolicznej wysokości, płacona obecnie z budżetu państwa, powinna zostać także przejęta do płacenia przez rolników. Nie spowoduje to likwidacji niedoboru w kasie KRUS, ale obniży jego wysokość. Uzyskane w ten sposób środki powinny zostać przeznaczone na inne społeczne cele, a w szczególności podnoszące wysokość przyszłych emerytur.